روزانه در اطراف خود با استارتاپ‌های زیادی رو به رو می‌شویم که هر کدام در زمینه‌ی خاصی مشغول فعالیت هستند و تلاش می‌کنند مشکلی از مشکلات افراد جامعه را حل کنند. بسیاری از آن‌ها موفقیت فراوانی در حوزه کاری خود به دست آورده‌اند و به خوبی به فعالیت خود ادامه می‌دهند اما تعدادی از آن‌ها به دلایل مختلف با مشکلاتی رو به رو شده‌اند که قادر به برطرف کردن آن‌ها نبوده‌اند و پس از مدتی با شکست مواجه شده‌اند.
پیش از راه اندازی استارتاپ بهتر است تمام جوانب کار را در نظر بگیرید و با دلایل مختلف شکست استارتاپ‌ها آشنا شوید تا شما اشتباه آن‌ها را مرتکب نشوید.
ما در بلاگ تیم قصد داریم استاراپ‌های معروف را که پس از مدتی شکست خورده‌اند، بررسی کنیم تا با دلایل شکست آن‌ها آشنا شویم و از اشتباهات آن‌ها درس بگیریم.
استارتاپ‌های حوزه پزشکی و سلامت
حوزه سلامت یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین حوزه‌هایی است که امروزه استارتاپ‌های زیادی در این زمینه مشغول به کار هستند.
استارتاپ‌های حوزه سلامت اغلب شامل کلیه محصولات و خدمات مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی، مجهز به فناوری هستند که عمدتا در خارج از بیمارستان یا مطب پزشک در اختیار بیماران قرار داده می‌شوند تا از ازدحام و شلوغی بیمارستان‌ها جلوگیری شود و بیماران در سریع‌ترین زمان ممکن به درمان بپردازند. هدف همه‌ی آن‌ها استفاده از فناوری‌های جدید در جهت ارائه مراقبت سریع‌تر و ارزان‌تر، در دسترس بیماران است.
استاراپ‌های زیادی در ایران و جهان در این حوزه همچنان مشغول به فعالیت هستند و هر کدام خدمات مختلفی به کاربران ارائه می‌کنند مانند:
داستان استارتاپ Call9
استارتاپ Call9 یکی از استارتاپ‌هایی است که در سال ۲۰۱۵ و در حوزه سلامت فعالیت خود را آغاز کرد. هدف اصلی این استارتاپ جلوگیری از بستری شدن بیماران غیر ضروری در بیمارستان‌ها، کاهش هزینه‌های مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی و درمان بیماران در منزل خودشان با بیشترین امکانات بود.
اما داستان این ایده از کجا شروع شد؟
ایده اصلی Call9 از سالن‌های شلوغ بخش اورژانس که پر از بیماران مختلف است آغاز شد. فردی به نام Tim Peck در اورژانس یکی از بیمارستان‌های آمریکا مشغول به کار بود، او متوجه شد روزانه از هر ۵ تماسی که با اورژانس گرفته می‌شود یکی از آن‌ها از طرف خانه سالمندان است.
همچنین او اعتقاد داشت رفت و آمدهای مکرر افراد مسن، جان آن‌ها را به خطر می‌اندازد و آن‌ها را در معرض خطرات زیادی مانند عفونت، بیماری‌های ویروسی، خستگی زیاد و… پس از بیمارستان قرار می‌دهد، در حالی که اگر در منزل خود بمانند و با پزشک در ارتباط باشند به راحتی بسیاری از مشکلات آن‌ها حل خواهد شد.
این موضوع ذهن تیم (Tim Peck) را به شدت مشغول کرده بود به گونه‌ای که تصمیم گرفت راه‌حلی برای این مشکل ارائه دهد و Call9 دقیقا همان راه‌حل ارائه شده بود.
این استارتاپ خدمات پزشکی و امکان تماس تصویری بیمار با پزشک مورد نظر را در سریع‌ترین زمان ممکن فراهم می‌کند. آن‌ها امکانات اولیه پزشکی و یک آیپد در اختیار بیماران خود قرار می‌دهند تا در صورت لزوم در منزل خود با پزشک مربوطه تماس برقرار کنند و معالجه را بدون حضور در بیمارستان‌ها انجام دهند.
در ابتدا این استارتاپ مورد استقبال بسیاری از بیماران و پزشکان قرار گرفت و موفقیت چشمگیری به دست‌آورد. حدود ۱۰۰ تا ۲۵۰ نفر در این استارتاپ مشغول به کار شدند و ۱۰ سرمایه‌گذار در این استارتاپ سرمایه‌گذاری کردند اما متاسفانه پس از گذشت ۴ سال یعنی در سال ۲۰۱۹، به دلایل مختلف Call9 به فعالیت خود پایان داد و به جمع استاراپ‌های شکست خورده پیوست.
دلایل شکست استارتاپ Call9
استارتاپ Call9 با وجود ایده جدید و جذابی که داشت و موفقیت‌های فراوانی که نسبت به استارتاپ‌های دیگر در همین حوزه به دست‌آورده بود، با شکست مواجه شد. احتمالا این سوال در ذهن شما نقش بسته است که دلیل اصلی شکست چنین استارتاپی چیست و چه چیزی باعث از بین رفتن آن شده‌است؟
دلیل اصلی که باعث شکست Call9 شد بیزینس مدل یا مدل کسب و کاراشتباه بود. باید بدانید بیزینس مدل لازمه راه اندازی یک استارتاپ است بنابراین تاثیر فراوانی برروی موفقیت یک استارتاپ دارد. مدل کسب و کار دارای ساختاری است که از پایداری تجارت پشتیبانی می‌کند و نحوه عملکرد، درآمدزایی و چگونگی دستیابی به اهداف خود را نمایش می‌دهد بنابراین پیش از شروع توسعه استارتاپ باید برای طراحی بیزینس مدل، زمان لازم گذاشته شود.
در ادامه با اشتباهات تیم Call9 آشنا خواهیم شد:
یکی از ارزش‌هایی که Call9 برای رضایت مشتریان خود در بیزینس مدلش ارائه کرد این بود که پزشک‌هایی که با آن‌ها همکاری داشتند لزوماً مطابق هر ساعت یا هر جلسه مشاوره که با بیمار خود دارند هزینه دریافت نمی‌کنند بلکه بر اساس احساس بیمار پس از معالجه، هزینه دریافت می‌شود.
بنابراین در صورتی که کاربر پس از پایان زمان درمان احساس کند دکتر در جهت بهبود او کمک چندانی نکرده است می‌تواند هزینه کمتری بپردازد و یا اصلا هزینه‌ای پرداخت نکند. قطعا این موضوع برای پزشکانی که با آن‌ها همکاری داشتند ناخوشایند بوده است و بیماران زیادی از این موضوع سواستفاده می‌کردند.
تیم Call9 در همان ابتدای فعالیت خود، با یک شرکت حمل و نقل قرارداد بستند تا در صورت لزوم جا به جایی بیماران در سطح شهر را آسان‌تر کُند. همچنین یک انجمن پیراپزشکی با پزشک‌هایی که با آن‌ها همکاری داشتند تشکیل دادند. تمام مواردی که گفته شد نشان‌دهنده چشم انداز وسیع تیم Call9 است که قصد داشتند به سرعت مسیر پیشرفت را طی کنند در حالی که همین سرعت زیاد باعث شکست آن‌ها شد.
به یاد داشته باشید بدون در نظر گرفتن سرمایه، تلاش برای رسیدن به تمام اهداف خود در کوتاه مدت برای استارتاپ‌ها غیر ممکن است.
و دلیل پایانی که دست به دست دیگر دلایل داد تا Call9 شکست بخورد، سرمایه‌گذاران عجول بود. امروزه سرمایه‌گذاران صبر و تحمل کمتری دارند و انتظار دارند در کوتاه‌ترین زمان ممکن سرمایه خود را پس بگیرند، در حالی که حضور در استارتاپ‌ها به صبر و حوصله فراوانی نیاز دارد.
با سهل‌انگاری‌های اعضای تیم و افرادی که بیزینس مدل این استارتاپ را طراحی کرده بودند، زندگی Call9 پس از چهار سال به پایان رسید.
نتیجه‌گیری
بیزینس مدل از مهم‌ترین بخش‌های یک استارتاپ است که در موفقیت و یا شکست آن تاثیر فراوانی دارد. تعریف بیزینس مدل، کار نسبتا پیچیده‌ای است که برای طراحی و تعریف آن لازم است با افراد با تجربه در این زمینه مشورت گرفت تا در نهایت نتایج خوبی از استارتاپ خود به دست‌آوریم.
ارزش‌ها و ایده‌هایی که در بیزینس مدل ارائه می‌شوند شاید در ابتدا نتایج قابل قبولی داشته باشند ولی به مرور زمان استارتاپ را با شکست رو به رو می‌کنند. Call9 با ارزشی که در بیزینس مدل خود ارائه کرده بود توانست رضایت و خشنودی بیماران را به همراه داشته باشد اما در مقابل باعث نارضایتی شدید پزشکان شده بود، در نتیجه هنگام تعریف بیزینس مدل تمام جوانب آن‌را در نظر بگیرید تا موفقیت خود را تضمین کنید.